Geniz eti ve bademciklerimiz, doğum sonrasında enfeksiyonlara karşı savunmada ilk görev alan organlarımızdır. Bunlar; solunum ve sindirim sistemlerinin başlangıç noktasında konumlanmış lenf bezlerimizin bir parçasıdır. Solunan hava ve ağızdan alınan gıdalara karşı vücudumuzu savunma görevini, antikor denilen koruyucu maddeleri üreterek gerçekleştirmektedirler.
Geniz eti: Burnun hemen arkasında geniz boşluğunda yer alır. Burun yolu ile kaynaklanan enfeksiyonlara karşı ilk savunma bariyerini oluşturur ve vücuda ulaşan bakteri ve virüslere karşı hücresel savunma yanıtını başlatır. Bağışıklık sisteminin bir parçası olan geniz eti, bakteri ve virüslere karşı mücadelede bağışıklık sistemimizi ayakta tutan hücreler olan lenfositlerin oluşumuna katkıda bulunur. Bu reaksiyon esnasında boyutları büyüyebilir ve bir süre sonra mevcut büyüklüğü sağladığı katkıların yanı sıra çeşitli sorunlara yol açabilir.
• Burun tıkanıklığı
• Ağzı açık uyuma, horlama, uyku Apnesi
• Sık tekrarlayan üst solunun yolu enfeksiyonları
• Diş, yüz, çene gelişiminde bozukluklar
• Sık orta kulak iltihapları
• İşitme kayıpları
• Büyüme ve gelişmede gerilik
• Gece idrar kaçırma
• Geçmeyen burun akıntıları ve sinüzitler
• Ağız kokusu
• Tat koku kaybı
• İştahsızlık
• Konuşma bozukluğu gibi şikayetler ve hastalıklar ortaya çıkabilir.
Genellikle 2 yaşından itibaren büyümeye başlayan geniz etinin aşırı büyümesinin yukarıda saydığımız şikayetlere yol açması durumunda yapılacak bir operasyonla çıkartılması gerekir.
Bademcikler: Boğazımızın 2 yanında yer alan ve enfeksiyonlara karşı bağışıklık sistemimizin bir parçası olarak görev alan diğer Lenfoid organlarımızdır. Yeni doğan döneminde küçüktürler. Geçirilen enfeksiyonlara bağlı olarak büyürler. Bademciklerin aşırı büyümesine bağlı olarak da çocuklarda görülen enfeksiyon sıklığı artar. Bu enfeksiyonların yıl içerisinden 5 ve üzerinde olması, horlama ve uykuda nefes durması gibi sorunların ortaya çıkması durumunda bademcik operasyonları gerekebilmektedir.
• Çocuk son 1 yılda 6’dan fazla ateşli bademcik iltihabı geçiriyor ise
• Bademcik enfeksiyonu ateşli havaleye neden oluyor ise
• Bademciklerde apse oluşumu gözlemleniyorsa
• Horlama, ağız açık uyuma, yemek yeme ve yutma problemleri yaşanıyorsa
• Bademcik büyümesi sebebi ile çene gelişiminde bozulma yaşanıyorsa
• Bademcik enfeksiyonları ilaç tedavisine yanıt vermiyor ise uygulanması önerilmektedir.
Geniz eti problemleri de tıpkı bademcik problemleri gibi günümüzde kolay bir şekilde cerrahi müdahale ile tedavi edilebilmektedir.
Geniz eti ameliyatının gerektiği durumlar ise şu şekildedir;
• Solunum güçlüğü
• Ağız açık uyuma ve horlama
• Geniz etinin büyümesine bağlı çene gelişiminde bozukluk
• Kronikleşen orta kulak iltihabı ve sıvı birikimi
• Tekrarlayan sinüzit
Geniz eti - bademcik büyümeleri ve enfeksiyonları en sık 3 - 9 yaş aralığında görülmektedir. Bademcik ve geniz eti ameliyatları 3 yaşından sonra yapılması tercih edilmektedir. Ancak; eğer uykuda nefes durması problemi yaşanıyorsa ameliyat daha erken yaşta da yapılabilmektedir.
Genellikle okulların yarı yıl tatilinde bademcik ve geniz eti büyümesi şikayeti ile doktora daha sık baş vurulmaktadır. Bademcik ve geniz eti ameliyatı her mevsim yapılabilmektedir ancak yaz aylarında havaların çok sıcak olması nedeniyle çok tercih edilmemektedir. Ameliyat sonrası ağrı nedeniyle çocuğun sıvı alımı kısıtlanabilmektedir. Bu nedenle ilkbahar ve kış ayları ameliyat için daha doğru zamanlardır
Eğer ;
- bir yılda 7 kez,
- birbirini takip eden 2 yılda 5 kez,
- birbirini takip eden 3 yılda 3 kez bademcik enfeksiyonu görülüyorsa bademciklerin alınması gerekir.
Başka bir deyişle, çocukta enfeksiyonlar çok sık tekrarlıyorsa veya çocuk geceleri uykuda nefes durması problemi
yaşıyorsa bademcik ve geniz eti ameliyatı için değerlendirilmesi gerekir demektir. Ameliyatın planlanmasındaki en temel etken ise bademcik ve geniz etinin tıkayıcı derecede büyümesidir.
Bademcik ve geniz eti ameliyatı genel anestezi altında uygulanmaktadır. Ağız içerisinden yapılır. Yani dışardan herhangi bir kesi ya da dikiş izi olmadan yapılır. Ameliyat kısa sürmektedir ve hastalar genellikle ağızdan beslenmeye başlayınca taburcu edilmektedir.
Ameliyat sonrasında hastaların ağrısı olabilmektedir. Bu ağrı, yeterli analjezi ve ameliyat öncesi aileye verilen diyet listesine uygun belenme ile geçmektedir. Kliniğimizde diyet listemizde, ilk 3 gün soğuk ve asitli olmayan sıvılarla beslenmeye başlatıyoruz. 3’üncü günden sonra daha koyu kıvamlı, tanesiz puding, yoğurt ve muhallebi kıvamında yiyeceklere geçilmektedir. 1’inci haftadan sonra makarna ile beslenme ile devam etmektedir . Ameliyattan sonra bademciklerin yerini beyaz bir iyileşme dokusu kaplamaktadır. Bu iltihap değildir. Normal iyileşme sürecinin bir parçadır. Zamanla bu beyaz iyileşme dokusu dökülerek yerini normal dokuya bırakır.
Instagram Hesabı
prof.dr.imdatyuce
E-mail
imdatyuce@hotmail.com