Burundan nefes alamama toplumda sık görülen bir şikayettir. Erişkinlerin yaklaşık üçte birinde kronik burun tıkanıklığı görülmektedir. Burun tıkanıklığının en önemli sebebi septum deviasyonudur. Septum halk arasında burun direği olarakta bilinir. Septum önde kıkırdak, burnun gerisinde ince bir kemik yapıdan oluşur. Üzeri mukoza ile örtülüdür. Septumun orta hattan sağa ya da sola eğilmesine septum deviasyonu denir. Erişkinlerin yaklaşık %80 inde az ya da çok deviasyon görülür ancak bunların çoğu şikayet oluşturacak düzeyde değildir. Şikayet oluşturacak düzeyde olan eğriliklerde septum deviasyonu ameliyatı önerilir. Bu ameliyata septoplasti denir. Septum deviasyonuna konka olarak adlandırılan burun içi yumuşak dokuların şişliği yani konka hipertrofileri de eşlik ederek burundan nefes almayı daha da zorlaştırabilirler. Konka hipertrofisi görülen hastalarda radyofrekans işlemi ile burun alt konkaları küçültülür. Farklı bir patoloji olan orta konka bülloza patoloji durumları da nefes almayı zorlaştıran durumlar arasındadır. Bu patoloji görülmesi durumunda hastanın konkasına müdahele edilerek nefes alması rahatlar duruma getirilir. Septoplasti ameliyatı büyümenin tamamlandığı 17-18 yaşından sonra genel olarak her yaşta yapılabilir. Gerekli olduğu durumlarda çocuk septoplasti operasyonu yapılmaktadur. Bu hastalarda önemli olan büyüme noktalarına dokunmadan sınırlı bir burun eğriliği operasyonu planlanabilmesidir. Septoplasti ameliyatı burun dış şeklini düzeltmek amaçlı yapılmaz, burun dış şeklinin de düzeltildiği operasyona septorinoplasti operasyonu denir şikayetiniz bu yönde ise sitemizde bulunan septorinoplasti kısmını inceleyebilirsiniz.
Deviasyon birçok sebepten kaynaklanabilir. Genel olarak sebebi burun travmalarıdır. Bu travmalar anne karnındaki travmalardan, doğum sırası ve sonrasındaki travmalarıda içerir. Ancak sıklıkla çocukluk çağındaki küçük veya büyük travmalar neticesinde septumun farklı büyüme noktaları tetiklenir, kıkırdak üretimi artar ve büyüme sürdükçe septum kıkırdak veya kemiği eğilmeye başlar. Bazen septum kıkırdağında kırık hattı oluşabilir. Travmanın şiddetine ve yönüne göre deviasyonun şiddeti, şekli ve yönü değişir.
Genellikle deviasyon olan tarafta sabit bir tıkanıklık, diğer tarafta ise burun etinin zaman zaman şişmesine bağlı değişken derecede tıkanıklık gözlenir. Hastalar farkında olmadan genelde deviasyon olan tarafa yatınca daha rahat nefes alırlar. Ağzı açık uyumaya bağlı olarak özellikle sabahları boğazda kuruma, yapışıklık hissi olur. Uyku kalitesi olumsuz etkilenir ve genellikle dinlenmemiş uyanılır. Burun deviasyonu olan hastalarda daha sık geniz akıntısı, solunum yolu enfeksiyonu, burun kanaması, koku almada güçlük, horlama, sinüzit gibi durumlar gözlenebilir.
Burun spekulumu denen aletle burun kanatları biraz açılarak burun septumu muayene edilir. Septumun arka kısmı, burun etleri, sinüs kanallarının burun içine açıldığı yerlerin de görülmesi için sıfır derece endoskop yardımı ile endoskopik muayene yapılır. Deviasyon teşhisi için sıklıkla görüntüleme tekniği gerekmez, ancak beraberinde burun etlerinde aşırı büyüme, sinüzit, polip gibi başka burun problemleri de varsa sinüs tomografisi çekilerek burun ve çevresindeki sinüs yapıları değerlendirilebilir.
Septoplasti ameliyatı genel anestezi altında uygulanır. Ameliyatta burun içinden bir kesi yapılarak burun septumuna ulaşılır. Eğri kıkırdak ve kemikler düzeltilir. Kıkırdaktaki eğrilikler mümkünse burun içinde, değilse dışarı çıkarılarak düzeltilir ve burun içine geri konulur. Daha sonra yapılan kesi kendiliğinden eriyen dikişlerle dikilir. Yüksek deviasyonu olan hastalarda kapalı tekniğin uygun olmaması durumunda açık teknik denilen yaklaşımla burun cildi kaldırılarak ameliyat yapılır. Ameliyat süresi 30 dakika ile 1 saat arasında değişir. Ameliyattan sonra genellikle 4-6 saat sonra hasta yemek yemeye başlar. Hasta konforu açısından hasta ile konuşularak günübirlik yatış veya operasyon günü taburculuk planlanabilir.
Ameliyat sonrası hafif ağrı olabilir, ağrı kesicilerle kolaylıkla giderilebilir.
Septoplasti ameliyatı burun şeklinde herhangi bir değişikliğe, şişliğe ya da morluğa neden olmaz.
Ameliyat bitiminde burun içine yumuşak silikondan yapılmış splint denilen tamponlar konulur.
Bu tamponların orta kısmı boş olup nefes alma tampon bulunduğu sürede dahi mümkündür.
Septoplasti yapılan hastalarda ortalama 3-7 gün splintler burunda tutulur. Çıkarma işlemi 10-15 saniye sürer.
Ameliyattan sonra 1-2 gün burunda sızıntı şeklinde kanamalar olabilir, sonraki birkaç gün sümükle karışık akıntılar olur
Sonrasında 1-2 hafta süren burun içinde kabuklanmalar olur. Bu kabuklar serum fizyolojik ile yumuşatılarak temizlenebilir. Hastalara ortalama 1-2 hafta istirahat önerilir.
Septoplasti Ameliyatından Sonra Ne Gibi Komplikasyonlar Görülebilir?
Septoplasti ameliyatında komplikasyon nadirdir fakat olası komplikasyonlar;
• Kanama
• Septal Hematom (Burun içinde kan toplanması)
• Enfeksiyon
• Septum Perforasyonu (Burun direğinde delik oluşması)
• Burun içinde yapışıklık
• Eğriliğin tekrar etmesi
• Burun sırtında çökme
Instagram Hesabı
prof.dr.imdatyuce
E-mail
imdatyuce@hotmail.com